Bảo đảm tính ổn định, lâu dài của Hiến pháp

99,75% tán thành cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp

Chiều 13/6, Quốc hội tiến hành thảo luận lần thứ hai về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

Quốc hội nghe Báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến Nhân dân, ý kiến thảo luận tại tổ và hội trường (lần thứ nhất) của các vị đại biểu Quốc hội và chỉnh lý dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

Báo cáo giải trình, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết, dự thảo Nghị quyết đã được công bố rộng rãi để lấy ý kiến Nhân dân, các ngành, các cấp.

Kết quả, tuyệt đại đa số các ý kiến (99,75%) đều tán thành với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013; tán thành phạm vi sửa đổi, bổ sung và nội dung cơ bản của dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 như đã nêu trong Tờ trình của Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

Cũng có ý kiến đề nghị rà soát, sửa đổi thêm một số điều khoản khác của Hiến pháp; đề nghị tiếp tục chỉnh lý về kỹ thuật lập hiến trong một số điều khoản cụ thể để bảo đảm tính ổn định, lâu dài của Hiến pháp.

Chính quyền địa phương 2 cấp: giảm tầng nấc trung gian, quản lý hiệu quả

Về tổ chức đơn vị hành chính (Điều 110 của Hiến pháp năm 2013), Ủy ban cho biết đa số các ý kiến (99,83%) đều tán thành với nội dung sửa đổi, bổ sung Điều 110 của Hiến pháp năm 2013 để thực hiện chủ trương về tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp .

Có ý kiến đề nghị tại khoản 1 Điều 110 cần quy định cụ thể các đơn vị hành chính ở dưới tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương là xã, phường và đặc khu.

Ủy ban giải thích, việc sử dụng cụm từ “đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương” là để thống nhất về cách thể hiện với các quy định khác của Hiến pháp; các loại đơn vị hành chính thuộc cấp dưới tỉnh, thành phố sẽ được quy định cụ thể tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Thực tế, từ khi thành lập nước đến nay, các loại hình đơn vị hành chính của nước ta thường xuyên có sự thay đổi, điều chỉnh về tên gọi, về cấp hành chính và về tính chất, quy mô.

Quy định khái quát như dự thảo hiện nay sẽ bảo đảm tính ổn định lâu dài của quy định này, tạo cơ sở cho việc sau này trong quá trình phát triển có yêu cầu hình thành các loại đơn vị hành chính mới thì sẽ không phải sửa đổi, bổ sung quá thường xuyên các quy định của Hiến pháp.

Hiện tại, trên cơ sở quy định tại khoản 1 Điều 110 của Hiến pháp, Điều 1 của dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) dự kiến quy định cụ thể đơn vị hành chính của Nhà nước ta gồm: tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (gọi chung là cấp tỉnh) và xã, phường, đặc khu trực thuộc cấp tỉnh (gọi chung là cấp xã); dưới cấp xã sẽ không còn cấp đơn vị hành chính nào khác.

Để thể hiện rõ tính chất cách mạng, đột phá của việc tổ chức mô hình đơn vị hành chính và chính quyền địa phương 2 cấp theo Nghị quyết số 60-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương và các kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy ban đề nghị tiếp thu và chỉnh lý lại khoản 1 Điều 110 thành “Các đơn vị hành chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được tổ chức thành hai cấp, gồm tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương do luật định”.

Có ý kiến cho rằng, cần đa dạng hóa các loại hình đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; có thể cân nhắc giữ lại các thành phố, thị xã hiện nay và xác định đây cũng là đơn vị hành chính cơ sở mà không nhất thiết phân chia thành các phường trực thuộc để bảo đảm yêu cầu quản lý, phát triển đô thị và bố trí nguồn lực hợp lý.

Ủy ban cho rằng việc xác định cụ thể các đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương sẽ do Quốc hội quy định trong các luật để phù hợp với tình hình thực tiễn theo từng thời kỳ. 

Trong giai đoạn hiện nay, việc xác định xã là đơn vị hành chính ở nông thôn, phường là đơn vị hành chính ở đô thị, đặc khu là đơn vị hành chính ở một số hải đảo có vị trí quan trọng được thành lập phù hợp với quy mô dân số, diện tích tự nhiên, điều kiện địa lý, dân cư, yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh như đang được thể hiện tại dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) là đã bám sát theo các nghị quyết, kết luận, chỉ thị của Đảng trong thời gian vừa qua.

Chính quyền địa phương 2 cấp được tổ chức gắn với các đơn vị hành chính theo mô hình này sẽ bảo đảm tốt yêu cầu về tinh gọn bộ máy, giảm tầng nấc trung gian, nâng cao hiệu quả quản lý, tiết kiệm chi phí, ngân sách nhà nước, đưa chính quyền đến gần dân, sát dân, kịp thời đáp ứng và giải quyết trực tiếp các vấn đề dân sinh, các vấn đề của quản lý đô thị, nông thôn, hải đảo theo hướng thực chất, hiệu quả, rõ trách nhiệm.

Đây cũng là một bước sắp xếp lại các đơn vị hành chính để bảo đảm đúng tính chất, phân tách rành mạch giữa đô thị và nông thôn, tạo cơ sở cho việc áp dụng các cơ chế, chính sách phù hợp với từng loại hình và yêu cầu quản lý, phát triển bền vững đô thị.

Việc tổ chức đồng loạt đơn vị hành chính đô thị là các phường sẽ góp phần thống nhất mô hình quản lý, thuận lợi trong công tác quy hoạch, tăng khả năng liên kết vùng. Đồng thời, tổ chức theo mô hình này cũng sẽ bảo đảm quyền làm chủ của người dân tốt hơn; bảo đảm tiếng nói, quyền lợi của cư dân ở các đô thị nhỏ cũng được quan tâm và không bị lấn áp bởi các đô thị lớn trong cùng một đơn vị hành chính cấp tỉnh.

Nguồn: https://baochinhphu.vn/bao-dam-tinh-on-dinh-lau-dai-cua-hien-phap-102250613152205743.htm